بلک فرایدی (جمعه سیاه) یکی از معروفترین و هیجانانگیزترین رویدادهای خرید سالانه در دنیاست که هر ساله میلیونها نفر را به فروشگاهها و سایتهای آنلاین میکشاند. این روز به نوعی شروعی برای فصل خرید تعطیلات است و تخفیفها و پیشنهادات ویژهاش باعث میشود تا بسیاری از مردم منتظر رسیدن این روز خاص باشند؛ اما شاید برایتان جالب باشد که این پدیدهی جهانی از کجا آمده است و چطور به یکی از مهمترین رویدادهای تجاری جهان تبدیل شده است. در این مقاله، قصد داریم به تاریخچه بلک فرایدی بپردازیم و نگاهی به چگونگی پیدایش، تکامل و جهانی شدن آن بیندازیم.
آغاز داستان: از دهه ۱۹۶۰
بلک فرایدی به دهه ۱۹۶۰ برمیگردد. در آن زمان، این عبارت به معنای یک اتفاق منفی بود. زمانی که پلیس فیلادلفیا برای اولین بار از عبارت “بلک فرایدی” استفاده کرد، منظورشان چیزی جز شلوغیها و مشکلاتی که در شهر به دلیل هجوم مردم به خیابانها در روز بعد از جشن شکرگزاری (Thanksgiving) نبود. در آن زمان، مردم برای خرید از شهرهای اطراف به فیلادلفیا میآمدند و این باعث ایجاد ترافیک سنگین و مشکلات امنیتی میشد.
با گذشت زمان، این روز به عنوان یک روز مهم خرید برای مردم شناخته شد، اما هنوز معنای منفی خود را حفظ کرده بود؛ اما در دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، کسبوکارها و فروشگاهها شروع به تغییر نگرش خود نسبت به این روز کردند.
تحول معنای بلک فرایدی: از “منفی” به “مثبت”
اوایل دهه ۱۹۸۰ بود که مفهوم بلک فرایدی دستخوش تغییر شد. صاحبان فروشگاهها متوجه شدند که در این روز فروشهای زیادی دارند و به همین دلیل سود قابل توجهی کسب میکنند. به همین دلیل، معنی “بلک” به تدریج تغییر پیدا کرد. در واقع، عبارت “بلک” که پیشتر به مشکلات مالی و ترافیک سنگین اشاره داشت، به معنای “روند مثبت” درآمد و سود تبدیل شد.
در حسابداری، اصطلاح “در سود بودن” به این معناست که حسابهای یک کسبوکار به رنگ سیاه درآمدهاند (در مقابل حسابهای قرمز که نشاندهنده ضرر هستند)؛ بنابراین، این تغییر در تفکر باعث شد که فروشگاهها و برندهای بزرگ شروع به تبلیغ بلک فرایدی به عنوان روزی برای ارائه تخفیفهای ویژه و فروشهای عالی کنند.
بلک فرایدی در آمریکا: جولانگاه فروشها
در ایالات متحده، بلک فرایدی به سرعت به یکی از مهمترین روزهای خرید تبدیل شد. این روز که همیشه بعد از روز شکرگزاری (چهارمین پنجشنبه نوامبر) برگزار میشود، به نوعی شروع فصل خرید تعطیلات کریسمس و سال نو به حساب میآید. تخفیفهای ویژه و فروشهای بینظیر در این روز، مردم را به فروشگاهها میکشاند و خریدهای بزرگ و هیجانانگیز را رقم میزند.
بلک فرایدی در دهههای ۹۰ و ۲۰۰۰ به شدت رشد کرد. فروشگاههای بزرگ، مانند والمارت و آمازون، تخفیفهای جذاب و تبلیغات وسیع برای جذب مشتریان ارائه میدادند. برندهای مختلف هم شروع به معرفی پیشنهادهای ویژهای کردند که مردم را به هجوم به فروشگاهها تشویق میکرد.
بلک فرایدی آنلاین: انقلاب خرید اینترنتی
در اوایل دهه ۲۰۱۰، با گسترش خرید آنلاین، بلک فرایدی به دنیای دیجیتال هم نفوذ کرد. سایتهایی مثل آمازون، ای بی و دیگر فروشگاههای آنلاین به مشتریان این امکان را دادند که بدون نیاز به حضور فیزیکی در فروشگاهها، خریدهای خود را با تخفیفهای عالی انجام دهند.
این تغییر باعث شد که بلک فرایدی به یکی از بزرگترین رویدادهای خرید آنلاین هم تبدیل شود. در حال حاضر، خیلی از افراد ترجیح میدهند تا از خانه یا محل کار خود خریدهایشان را انجام دهند تا از شلوغی و ترافیک فروشگاهها دور بمانند.
گسترش بلک فرایدی در سطح جهانی
بلک فرایدی که ابتدا در ایالات متحده شروع شده بود، به سرعت به سایر کشورها هم راه پیدا کرد. در کشورهای مختلف، مردم دیگر نه تنها به فروشگاههای فیزیکی، بلکه به سایتهای آنلاین هم هجوم میآوردند تا از تخفیفهای ویژه این روز استفاده کنند. به ویژه در کشورهای اروپایی و کانادا، بلک فرایدی تبدیل به یک پدیده جهانی شد که در آن برندها و فروشگاههای مختلف از سراسر جهان تخفیفهای ویژهای ارائه میدهند.
در برخی از کشورهای دیگر مانند استرالیا، هند و برزیل هم بلک فرایدی به یکی از بزرگترین روزهای خرید تبدیل شده است. این روز به قدری محبوب شده که حتی برندهای محلی هم تخفیفهای ویژهای ارائه میدهند تا از رقابت با برندهای بزرگ عقب نمانند.
سیل خرید ها و تخفیف ها
یکی از ویژگیهای بلک فرایدی تخفیفهای شگفتانگیز است. در این روز، مشتریان میتوانند کالاهایی که معمولا با قیمت بالا فروخته میشوند را با تخفیفهای بزرگ خریداری کنند؛ اما این روزها فقط به دلیل تخفیفها نیست که بلک فرایدی به چنین پدیدهای تبدیل شده است. این روز برای بسیاری از مردم فرصتی است تا خریدهای کریسمس و سال نو را زودتر انجام دهند و از شلوغیها و استرسهای نزدیک تعطیلات دوری کنند.
با این حال، بلک فرایدی بدون چالشهای خاص خود هم نبوده است. از یک سو، برخی از افراد به دلیل شلوغی و ترافیکهای سنگین در فروشگاهها و آنلاین، از خرید در این روز منصرف میشوند. از سوی دیگر، برخی دیگر به دلیل تبلیغات اغراقآمیز و تخفیفهای گمراهکننده، احساس میکنند که قیمتها به اندازهای که گفته میشود کاهش نیافتهاند.
همچنین، مسائل مربوط به محیط زیست و مصرف بیش از حد کالاها در این روز نیز به یکی از بحثهای داغ تبدیل شده است. برخی از منتقدین معتقدند که بلک فرایدی به مصرفگرایی بیرویه دامن میزند و باعث تولید بیش از حد زباله و آلودگی میشود.
بلک فرایدی ۲۰۲۴: آینده این روز چیست؟
در حالی که بلک فرایدی به یکی از بزرگترین رویدادهای خرید سالانه تبدیل شده است، آینده این روز همچنان با سؤالات و چالشهایی روبروست. با توجه به رشد خریدهای آنلاین و تغییر رفتار مصرفکنندگان، احتمال دارد که این پدیده به سمت خریدهای دیجیتال و تجربههای خرید آنلاین بیشتر سوق پیدا کند. همچنین، نگرانیهای زیستمحیطی و تلاش برای کاهش ضایعات ممکن است باعث تغییر در نحوه تبلیغات و فروش در این روز شود.
در نهایت، باید دید که بلک فرایدی در آینده چه شکلی به خود خواهد گرفت. آیا این روز همچنان به عنوان یک روز ویژه خرید ادامه خواهد یافت یا تغییرات جدیدی در نحوه برگزاریش خواهیم دید؟ تنها زمان میتواند این سؤالات را پاسخ دهد.
کلام آخر
بلک فرایدی امروز نه تنها به یک رویداد خرید تبدیل شده، بلکه به قسمتی از فرهنگ خرید و فروش در سراسر جهان بدل گشته است. از شلوغیهای ابتدایی آن در خیابانهای فیلادلفیا تا گسترش آن به تمام دنیا، این روز همواره توانسته است مردم را با خود همراه کند. حالا، بسته به اینکه شما خرید حضوری را ترجیح میدهید یا خرید آنلاین، این روز برای شما فرصت مناسبی است تا خریدهای خود را با تخفیفهای ویژه انجام دهید و از فصل تعطیلات لذت ببرید.
اگر شما هم یکی از آن افرادی هستید که منتظر بلک فرایدی میمانید، این روز فرصتی عالی است برای یافتن تخفیفهای خوب و خرید کالای مورد نیاز خود. پس چه آنلاین و چه حضوری، آماده باشید برای تجربهای متفاوت از خرید!