قدیمیترین و شناختهترین روغنهای گیاهی که از دانههای گیاهی کرچک استخراج شده روغن کرچک است. این روغن در محصولات آرایشی، بهداشتی، صنایع دارویی و طب سنتی کاربرد زیادی دارد. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به بررسی خواص روغن کرچک پرداخته و نحوه استفاده و کاربردهای آن را به طور کامل شرح میدهیم.
خواص درمانی روغن کرچک چیست؟
روغن کرچک یا Caster oil سالهاست که به عنوان یک ماده درمانی مورد استفاده زیادی قرار میگیرد. این روغن محبوب گیاهی، زرد کمرنگ، با بافت غلیظ و بوی خاص است. در این بخش به بررسی خواص درمانی آن میپردازیم.
خواص ضدالتهابی
یکی از ویژگیهای برجسته روغن کرچک، خواص ضدالتهابی آن است. در واقع این نوع روغن برای کاهش التهابات پوستی و تسکین هرگونه دردهای مفصلی و عضلانی کاربرد زیادی دارد.
کمک به بهبود زخم
از آنجایی که روغن کرچک دارای خواص ضدمیکروبی و ضدباکتریایی است، در نتیجه ممکن است باعث تسریع در بهبود زخم شود. در واقع این روغن با مرطوب نگه داشتن زخمها به جلوگیری از عفونت نیز کمک زیادی میکند. اسیدریسینولئیک موجود در این روغن نیز باعث کاهش التهاب میشود. بنابراین برای بریدگیها یا سوختگیهای جزئی در منزل نمیتوانید از آن استفاده کنید. معمولاً برای مراقبت از زخم فقط در مطبها و بیمارستانها توصیه میشود.
تقویت سیستم ایمنی
از آنجایی که روغن کرچک باعث بهبود عملکرد سیستم لنفاوی میشود، در نتیجه با تحریک سلولهای سفید خون، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک زیادی میکند.
خاصیت ملین کنندگی
از گذشته تا حال روغن کرچک برای درمان یبوست استفاده شده است، زیرا باعث حرکات گوارشی و تحریک رودهها میشود.
رفع خشکی پوست
از آنجایی که روغن کرچک به حفظ رطوبت طبیعی پوست کمک زیادی میکند، یک مرطوب کننده طبیعی محسوب شده و از زبری و ترک خوردگی پوست به خوبی جلوگیری میکند.
از بین بردن میخچه
یکی دیگر از خواص روغن کرچک این است که به از بین بردن میخچه پا کمک زیادی میکند. همانطور که میدانید این عارضه میتواند دردناک و بسیار تحریک کننده باشد. بنابراین به محض مشاهده، پاها را در آب گرم حدود ۱۵ دقیقه قرار دهید. سپس پاها را خشک کرده و توسط روغن کرچک آنها را ماساژ دهید. این کار را به مدت ۱۰ روز تکرار کنید. پس از گذشت این زمان مشاهده خواهید کرد که میخچه برطرف شده است.
بهبود عملکرد مغز
از آنجایی که روغن کرچک حاوی چربی اشباع نشده است، درنتیجه به بهبود عملکرد مغز و حافظه کمک زیادی میکند. در این صورت التهابهای مغزی کاهش یافته و از ابتلا به بیماریهای مغزی نیز مانند آلزایمر به خوبی پیشگیری میکند.
درمان بیخوابی
اگر خواب شما بیکیفیت است یا اینکه از بیخوابی رنج میبرید، روغن کرچک باعث بهبود خواب شما میشود. بنابراین قبل از اینکه به رختخواب بروید، کمی از این روغن را بر روی پلک خودتان بمالید. سپس گردش خون در بدن شما افزایش یافته و باعث میشود که با آرامش بیشتری به رختخواب بروید.
کاهش دردهای قاعدگی
همچنین روغن کرچک یک راه مؤثر و کاربردی برای از بین بردن دردهای قاعدگی است. کمی از این روغن را بر روی شکم خودتان ماساژ دهید. پس از مدتی مشاهده خواهید کرد که درد شما کاهش یافته، زیرا به طور کلی این روغن دارای خواص ضدالتهابی و ضددرد محسوب میشود.
رفع تیرگی دور چشم
شما عزیزان باید بدانید که غذای رژیمی ناسالم، استرس و هرگونه عدم خواب کافی باعث ایجاد تیرگی و سیاهی دور چشم میشود. بنابراین برای رفع تیرگی آن میتوانید هر شب قبل از خواب چند قطره از این روغن را دور چشم مالیده و به مدت دو دقیقه آن را ماساژ دهید. پس از مدتی مشاهده خواهید کرد که دور چشم شما روشن شده است.
از بین بردن خال و هرگونه زائدههای پوستی
دیگر از خواص روغن کرچک این است که خارهای ناخوشایند و زائدههای پوستی را از بین میبرد. این کار را روزانه ۴ بار باید انجام دهید و به مدت ۴ تا ۶ هفته آن را تکرار کنید. پس از مدتی مشاهده خواهید کرد که خالها و زائدههای پوستی از بین رفته است.
درمان جوش و آکنه
به دلیل اینکه روغن کرچک منافذ پوست را بسته و از رشد باکتریهای مضر جلوگیری میکند، در نتیجه برای کاهش جوش و آکنه درمان مؤثری واقع میشود.
کاهش چین و چروک
روغن کرچک به دلیل وجود اسیدهای چرب و ویتامین E به جوانسازی پوست و همچنین کاهش چین و چروک آن کمک زیادی میکند. در واقع اگر شما روزانه این روغن را بر روی خطوط صورت مالیده و آن را ماساژ دهید، باعث بهبود خاصیت ارتجاعی پوست و تقویت کلاژن میشود.
پاک کنندگی عمیق صورت
با توجه به اینکه روغن کرچک بر خلاف مواد شیمیایی خشن به عنوان یک پاک کننده عمیق کاربرد زیادی دارد در نتیجه باعث میشود که پوست شما از هرگونه آلودگی باکتری و سلولهای پوست مرده و چربی بیش از حد پاک شود پاک کنندگی عمیق آن کمک زیادی میکند.
جلوگیری از خشکی لبها
از آنجایی که روغن کرچک حاوی مواد مرطوب کننده است، در نتیجه اگر لبهای شما خشک است میتوانید کمی از آن را بر روی لبهایتان بمالید. همچنین میتوانید آن را با روغن نارگیل نیز مخلوط کنید. پس از مدتی مشاهده خواهید کرد که خشکی لبهای شما برطرف شده است.
رفع سیاهی و تیرگی واژن
یکی دیگر از خواص روغن کرچک این است که به رفع سیاهی و تیرگی واژن کمک زیادی میکند. همچنین برای رفع خشکی و روان شدن آن مؤثر است. البته به بهبود عفونتهای واژن، کاهش التهاب و هرگونه خارش نیز کمک زیادی میکند.
جلوگیری از ریزش مو
به دلیل اینکه روغن کرچک مو را تقویت میکند و باعث افزایش جریان خون و پوست سر میشود، در نتیجه برای جلوگیری از ریزش مو تأثیر زیادی دارد.
درمان شوره سر
به دلیل خواص مرطوب کنندگی و ضدباکتریایی که روغن کرچک دارد، برای درمان شوره و خارش پوست سر بسیار مؤثر است.
تقویت رشد مو
اگر روغن کرچک را هر از گاهی روی پوست سر ماساژ منظم دهید، باعث تقویت فولیکولهای مو شده و در نتیجه موهای شما ضخیمتر و پرپشتتر میشود. البته دقت داشته باشید که پس از یک الی دو ساعت باید به حمام بروید.
تمیز نگه داشتن دندان مصنوعی
شما عزیزان باید بدانید که دندانهای مصنوعی هر روز باید تمیز شوند تا از تجمع پلاک جلوگیری شده و به سلامت دهان و سلامت کلی شما کمک زیادی شود. همچنین افرادی که از اندام مصنوعی استفاده میکنند، در برابر عفونتهای قارچی دهان بسیار آسیبپذیر هستند. از آنجایی که روغن کرچک دارای خواص ضدباکتریایی و ضدقارچی است، در نتیجه به تمیز نگه داشتن دندان مصنوعی کمک زیادی میکند. سعی کنید در محلولی که ۱۰ درصد روغن کرچک وجود دارد، به مدت ۲۰ دقیقه دندانهای مصنوعی را قرار دهید تا هرگونه باکتریها و عفونتهای آن کاهش یابد.
عوارض روغن کرچک چیست؟
هرچند که برای قرنهای زیادی مردم از روغن کرچک هم به عنوان یک محصول زیبایی و هم به عنوان درمان برای طیف گستردهای از بیماریها استفاده میکنند، اما گاهی اوقات مصرف آن ممکن است عوارض جانبی مانند اسهال، گرفتگی شکم و حالت تهوع به همراه داشته باشد. همچنین اگر به صورت موضعی از آن استفاده کنید، باعث ایجاد واکنشهای آلرژیک میشود. شما عزیزان باید بدانید که استفاده از روغن کرچک برای تمامی افراد مناسب نیست و قبل از استفاده از آن باید حتماً با پزشک مشورت کنید.
به طور کلی مصرف روغن کرچک معمولاً در دوزهای پایین خطر خاصی ندارد، اما اگر استفاده بیش از حد از آن صورت گیرد، ممکن است مضر باشد. در ادامه این مطلب مواردی که نباید از این روغن استفاده کرد را به طور کامل شرح میدهیم.
موارد ممنوعه استفاده از روغن کرچک
در این بخش مواردی که باید از روغن کرچک پرهیز کرد را شرح میدهیم.
از آنجایی که روغن کرچک ممکن است منجر به انقباضات زودرس شود، در نتیجه افراد باردار نباید از آن استفاده کنند.
همچنین ممکن است اینگونه افراد دچار تهوع، اسهال و استفراغ شوند.
افرادی که مبتلا به بیماریهای گوارشی از جمله بیماری التهاب روده هستند، باید از این روغن اجتناب کنند.
همچنین افرادی که مبتلا به دردهای شکمی که ممکن است ناشی از سوراخ شدن روده، آپاندیسیت یا هرگونه انسداد روده باشند، باید از مصرف این روغن دوری کنند.
استفاده موضعی از روغن کرچک نیز ممکن است برای برخی از افراد باعث واکنش آلرژیک مانند قرمزی، تورم، خارش یا بثورات پوستی شود. اینگونه افراد نیز باید از این روغن دوری کنند. بهتر است که ابتدا بخش کمی از روغن کرچک را روی بازی خودشان قرار دهند، اگر دچار هیچ واکنشی نشدند، سپس میتوانند از آن استفاده کنند.
عوارض جانبی روغن کرچک چیست؟
هرچند روغن کرچک عوارض جانبی بسیار زیادی دارد. اما خطرات سلامتی مرتبط با استفاده از آن نیز وجود دارد که در ادامه این مطلب از مجله جوانی ایرانی آنها را مورد بررسی قرار میدهیم.
واکنش آلرژیک
اگر به روغن کرچک حساسیت داشته باشید ممکن است دچار خارش، تورم یا هر نوع بثورات پوستی شوید. بنابراین قبل از اینکه از آن استفاده کنید، آن را در یک نقطه کوچک از بدنتان تست کنید.
ناراحتیهای دستگاه گوارش
هرچند روغن کرچک به رفع یبوست کمک زیادی میکند، اما مصرف بیش از اندازه آن میتواند باعث استفراغ، گرفتگی شکم، تهوع، نفخ و سرگیجه شود. بنابراین قبل از مصرفِ آن، حتماً با پزشک مشورت کنید.
مشکلات بارداری
اگر باردار هستید از مصرف روغن کرچک خودداری کنید، زیرا ممکن است باعث زایمان زودرس شود. هیچگونه تحقیقاتی وجود ندارد که نشان دهد استفاده از این روغن در دوران بارداری یا دوران شیردهی بیخطر است. همچنین ممکن است برای نوزادان نیز خطراتی در پی داشته باشد.
تداخلات دارویی
اگر از روغن کرچک برای یبوست استفاده میکنید، سعی کنید آن را چند ساعت قبل یا بعد از هرگونه داروی دیگری مصرف کنید. شما عزیزان باید بدانید که ملینها نحوه عملکرد سایر داروها را به طور کلی تغییر میدهند. بنابراین روغن کرچک را به هیچ وجه همراه با ملینهای دیگر مصرف نکنید.
خطرناک برای حیوانات
اگر حیوان خانگی شما مقدار کمی روغن کرچک را بلعید هیچ مشکلی ندارد اما مصرف بیش از حد آن ممکن است برای آنها سمی بوده و خطراتی را به همراه داشته باشد. بنابراین در صورت مصرف بیش از حد آن حتماً با دامپزشک تماس بگیرید.
عوارض مصرف بیش از حد روغن کرچک
توصیه پزشکان این است که از این روغن در حد اعتدال مصرف کنید و از مصرف بیش از حد آن پرهیز کنید. عوارض مصرف بیش از حد آن شامل:
- تنگی نفس
- اسهال
- سرگیجه
- گرفتگی شکم
- خشکی گلو
- غش کردن
- حالت تهوع
نحوه استفاده از روغن کرچک
برای اینکه از خواص روغن کرچک به خوبی بهرهمند شوید، از روشهای زیر استفاده کنید.
طرز استفاده از روغن کرچک برای پوست
چند قطره از این روغن را بر روی پوست بدن خودتان بمالید و به آرامی ماساژ دهید تا به جذب بهتر آن کمک زیادی شود.
طرز استفاده از روغن کرچک برای مو
مقداری از این روغن را بر روی پوست سر خودتان ماساژ دهید و اجازه دهید که چند ساعت بماند، سپس آن را با شامپو بشویید.
طرز استفاده از روغن کرچک به عنوان ملین
از آنجایی که برای درمان موقت یبوست، روغن کرچک فواید زیادی دارد، میتوانید کمی از این روغن را مصرف کنید. اما قبل از استفاده از آن حتماً با پزشک مشورت کنید.
سؤالات متداول در مورد روغن کرچک
در این بخش از مجله جوان ایرانی به برخی از سؤالات متداول در مورد روغن کرچک میپردازیم.
آیا از روغن کرچک میتوان به عنوان روان کننده استفاده کرد؟
طی تحقیقات انجام شده روغن کرچک ممکن است برای برخی از زوجها مفید باشد، اما برای همه خواص یکسانی ندارد و ممکن است با برخی از مواد کاندومها تداخل ایجاد کند.
آیا میتوان روغن کرچک را هر روز استفاده کرد؟
معمولاً روغن کرچک به عنوان یک درمان موقت برای یبوست تأیید شده، اما به هیچ وجه برای استفاده طولانیمدت مفید نیست.
دلیل اینکه روغن کرچک به عنوان مرطوبکننده کاربرد دارد چیست؟
به دلیل اسیدهای چرب ضروری روغن کرچک، میتوان از آن برای بازگرداندن تعادل رطوبت پوست استفاده کرد. البته این نوع روغن میتواند به پوست بدن نفوذ کرده، به نرم شدن و آبرسانی آن نیز کمک زیادی شود. در واقع برخی از تحقیقات نشان دهنده این است که این نوع روغن فوق العاده مرطوب کننده است و یک جایگزین عالی برای نرم کردن ناخنها یا حتی تغذیه مژهها و تسکین هرگونه التهابات پوست کاربرد زیادی دارد.
سخن پایانی
همانطور که مشاهده کردید روغن کرچک در حوزههای مختلف از پزشکی گرفته تا زیبایی، درمانها و مراقبتهای خانگی کاربرد زیادی دارد. تا جایی که آن را یکی از پرکاربردترین و مفیدترین روغنهای گیاهی میدانند. البته در استفاده از آن سعی کنید حتماً اعتدال را رعایت کنید و همچنین نکات ایمنی را مدنظر قرار دهید. در این بخش از مجله جوان ایرانی خواص و عوارض این روغن به طور کامل شرح داده شد. اگر شما عزیزان نیز هرگونه تجربهای در این مورد دارید میتوانید در انتهای مقاله بخش نظرات ثبت کنید.
